این کتاب که در سال 1356 منتشر شد سفرنامه ای است از آقای دولت به دیار بلوچستان و مسائل مختلفی که می بیند موشکافانه بررسی می کند .ومی توان گفت یکنوع کتاب جامعه شناختی نیز می باشد . شاید همانند کتاب اورازان جلال آل احمد . در قسمتهایی از خودش و دوران کودکی و فقر و تهیدستی خانواده خود می گوید . مانند این قسمت : مرا با فقر دیدار کهنه بوده است . کهنه ، به همان کهنگی دیدار مادرم . به همان کهنگی خطوط چهره و چین های ژرف پشت ابروان پدرم . ....این است که فقر ، همچنانکه کهنه است ، همواره تازه است . زیرا جلوه گاه فقر ، آدمی ست و در اوست که فقر نمود می یابد ، و او پیوسته و گوناگون و همیشه نوچهره است . به گمانم تالستوی بزرگ عبارتی در این مضمون دارد که : فقر به تعداد مردم فقیر ، شکل های گوناگون دارد . اسکن این کتاب را به دوستان کتاباناکی که از تارو پود و یا وابستگی به سرزمین عزیزمان سیستان و بلوچستان دارند تقدیم می کنم .

---

عزت فرزند لله ساکن پنجگور، آوازه زیبایی بی حد و وصف میروک را از ملا فاضل یکی از دانشوران و سخن سرایان معروف بلوچ ( وفات در سال 1270 ه. ق ) و دیگران می شنود. عزت بدون آن که میروک را دیده باشد، فقط به علت آوازه اش به او دل می بازد....

---

هانی دختر مندو از کودکی نامزد شیخ مرید پسر مبارک است. وقتی شیخ مرید به سن بلوغ می رسد جوانی است برومند و از تمام جوانان زمان خود نیرومندتر- به حدی نیرومند که از کمان او، از فرط سنگینی به جز خودش کسی قادر به رها کردن تیر نیست. هانی نیز در سن بلوغ بین دختران طوایف بلوچ زمان خود سرآمد و یکتاست. شیخ مرید که مطابق رسومات بلوچی به علت نامزدی با هانی حق همبازی شدن با او را در سنین کودکی ندارد با آگاهی از محسنات اخلاقی و زیبایی هانی شیفته او می شود. میرچاکر....

---